Voorzitter, leden van de raad,
Er is een nieuw coalitieakkoord, een akkoord van, maar liefst, 20 pagina’s, waarin de samenwerking van SGP, CDA en VVD voor de periode van 2022 – 2026 wordt verlengd. Volgens de nieuwe coalitie was dit de wens van de kiezer in de Neder-Betuwe. Jammer, dat er niet verder is gekeken naar de andere partijen die ook bereid waren om deel te nemen aan een coalitie en daarmee recht te doen aan de verkiezingsuitslag, die naar de mening van Gemeente Belangen toch een ander beeld geeft.
Het akkoord dat als titel heeft “zorgzaam, duurzaam en koersvast”, staat vol van beloftes, van stimuleren, ondersteunen of onderzoeken. Maar een werkelijk inhoudelijk verhaal, kunnen wij hier niet in terugvinden. Het ziet er heel veelbelovend uit, volgens het akkoord wonen en leven we met elkaar in een gemeente die er over 4 jaren zeer rooskleurig voor staat. Tenminste als datgene wat in de diverse programma’s wordt benoemd ook tot uitvoering wordt gebracht en het niet alleen bij mooie plannen en mooie woorden blijft. Voor Gemeentebelangen is niet duidelijk waar de coalitie de komende tijd naar toe wil. Wat willen ze werkelijk bereikt hebben over 4 jaren? Waar liggen de prioriteiten. Is dat het betaalbaar wonen, het klimaat, het groen? En hoe wil deze coalitie al deze mooie plannen bekostigen? Waarom ontbreekt er een financiële onderbouwing? Heeft dat te maken met het gegeven dat er eigenlijk weinig concrete plannen benoemd worden?
Het is mooi om te lezen dat iedereen in onze gemeente gelijkwaardig is en iedereen meetelt. Gemeentebelangen hoopt dat dit in de komende 4 jaren ook terug te zien is en zal daar zeer alert op zijn.
Daarnaast ziet Gemeentebelangen in de verschillende programma’s mooie voorstellen of mogelijkheden. Zoals op het gebied van de openbare orde en veiligheid, fysieke leefomgeving, klimaat, economie, recreatie, onderwijs en participatie.
Enkele van de genoemde voorstellen willen we hier even expliciet benoemen, zoals de zondagsrust. Gemeentebelangen begrijpt dat voor een deel van onze inwoners de zondagsrust van belang is, maar bij een gelijkwaardigheid van alle inwoners (zie de inleiding) ontstaat hier toch een scheve verhouding. Want het ene deel van onze inwoners moet zich hierbij verplicht neerleggen en wordt daarmee belemmerd in de vrijheid om de zondag naar eigen wens in te richten.
Ook ondernemers en de toeristische sector betalen hiervoor de prijs en dus verdwijnen hun mogelijke inkomsten naar ondernemers buiten onze gemeente. Hoe wil de coalitie het ondernemersklimaat en toerisme stimuleren als er zulke beperkingen worden opgelegd? En hoe reëel is het om werkzaamheden aan infrastructurele projecten te vragen dit niet op zondag te doen als dit door hogere overheden wordt bepaald? Daarbij is het van belang, niet alleen voor de Neder-Betuwe maar voor alle verkeersdeelnemers, dat dit soort projecten worden gedaan op de momenten dat er minder woon/werkverkeer is. De eigen keuze is hierbij essentieel voor Gemeentebelangen; de vrijheid om de zondagsrust te houden, maar ook de vrijheid om deze dag naar eigen wens in te vullen. Een plan per kern zou een oplossing kunnen zijn, maar ook de vrijheid bieden aan ondernemers om hierin eigen keuzes te maken om wel of niet op zondag open te zijn en daarmee in de eigen inkomsten te kunnen voorzien. Dit zal tevens een positief effect hebben op de winkelconcentratie plannen en het verbeteren van het voorzieningenniveau binnen de verschillende kernen.
Iets wat dit coalitieakkoord ook van de inwoners van de Neder-Betuwe vraagt is zelfredzaamheid, elkaar aanspreken op houding en gedrag, eigen verantwoordelijkheid op diverse gebieden. Maar er wordt ook vanuit gegaan dat inwoners eigen regie voeren over hun leven en dit doen vanuit eigen kracht en hun sociale omgeving. Dit is tegelijk iets wat de huidige maatschappij ook vraagt van alle burgers, maar daarmee is niet gezegd dat ook iedereen in staat is om die zelfredzaamheid te realiseren. Gemeentebelangen hoopt dat dit ook gezien wordt en dus leidt tot een actieve ondersteuning van degenen die niet in staat zijn om zelfredzaam te zijn.
De maatschappij verandert, meer en meer mensen zoeken naar een andere invulling van hun leven. Het gezin is niet langer de hoeksteen van de samenleving, hoe graag we dit misschien ook zouden willen. Er zijn steeds meer één of tweepersoonshuishoudens. Dit vraagt ook een andere kijk op wonen en samenleven. Gemeentebelangen vraagt zich af of de coalitie dit onderkent en daarmee ook inziet dat er niet alleen gezinswoningen gebouwd moeten worden, maar juist ook een grotere diversiteit in woonvormen voor jongeren en voor senioren. Daarin is stimuleren niet voldoende, maar zal er actief gestuurd moeten worden.
Sport, welzijn en cultuur verhogen het welbevinden van onze inwoners. Gemeentebelangen mist alleen de sportkoepel in het coalitieakkoord. De afgelopen jaren heeft Gemeentebelangen zich actief ingezet voor voldoende speelruimte voor kinderen, ook in dit coalitieakkoord benoemd. Goed dat kinderen betrokken worden bij de inrichting van speelruimten maar waar blijven de mogelijkheden voor de kinderen met een beperking? Worden zij betrokken bij de plannen, wordt hen om advies gevraagd? Ook zij willen spelen en actief zijn binnen hun eigen mogelijkheden en hebben dezelfde rechten als alle andere kinderen.
Binnen onze gemeente is nog altijd laaggeletterdheid, hier actief op inzetten, dat heeft Gemeentebelangen altijd uitermate belangrijk gevonden. We vinden het fijn dat dit benoemd wordt in dit coalitieakkoord. We Zullen de plannen kritisch in de gaten houden, zijn het mooie woorden of wordt er ook écht een plan gemaakt met alle betrokken partijen?
Klimaat en duurzaamheid zijn zeer actueel in de huidige samenleving, zoals ook natuur, landbouw en stikstof. Zaken die benoemd zijn in dit coalitieakkoord, maar feitelijk vanuit de landelijke overheid bepaald worden en niet door de gemeente. Daarin zijn we afhankelijk en kunnen hoogstens binnen bepaalde kaders een eigen richting bepalen. In het coalitieakkoord staat dat de gemeente zich optimaal wil inzetten voor het belang van een vitale landbouw voor voedselvoorziening, economie en leefomgeving. Wij hopen dat de inzet voor voedselvoorziening en leefomgeving even groot zal zijn als de inzet voor de laanboomteelt.
Tot slot; het streven om een zelfstandige gemeente te blijven is ook voor Gemeentebelangen belangrijk. Hiervoor is financiële stabiliteit essentieel. Een punt van zorg is voor ons de gemeentelijke organisatie. Nog maar kort geleden is er een substantieel extra bedrag naar de ambtelijke organisatie gegaan met de aanname dat hiermee alle taken afdoende konden worden uitgevoerd. Dat is tegenstrijdig als in het coalitieakkoord externe inhuur wordt genoemd, de zogenaamde flexibele schil.
Het hebben van ambities is mooi, het waarmaken van ambities is nog mooier. Gemeentebelangen is benieuwd waar we over 4 jaren staan en hoeveel van de mooie plannen uitgevoerd zijn zonder de lasten voor inwoners te laten stijgen. We zullen dit positief kritisch volgen en beoordelen.
